Cha mẹ nào cũng muốn có thể dành những điều tốt đẹp nhất cho con của mình. Nhưng nếu không biết cách có thể khiến trẻ bị phụ thuộc và không phát triển tốt. Dạy cho trẻ sự tự lập từ khi còn nhỏ là điều cần thiết cho hành trang vào đời của con. Ba mẹ đừng bỏ qua 20+ phương pháp dạy con tự lập đơn giản mà hiệu quả dưới đây.
Khi nào nên dạy cho trẻ tự lập?
Trẻ con luôn có khả năng bắt chước rất nhanh và thích làm những điều mà người lớn đang làm. Do đó, đây cũng là khoảng thời gian lý tưởng để ba mẹ dạy cho trẻ các kỹ năng. Đặc biệt là sự tự lập.
Ở mỗi độ tuổi của trẻ, ba mẹ có thể dạy những phương pháp khác nhau để con tự lập. Điều đó còn tùy thuộc vào sở thích và khả năng của trẻ. Trẻ từ 18-24 tháng có thể học cách tự dùng tay bốc thức ăn, lấy cốc uống nước, nhặt đồ chơi… Còn trẻ từ 3- 4 tuổi có thể học cách tự đi vệ sinh, mặc quần áo hoặc làm những việc nhà cơ bản khác. Cụ thể hơn, ba mẹ có thể tham khảo các phương pháp dạy con tự lập dưới dây.
Những phương pháp dạy con tự lập dễ dàng áp dụng tại nhà
Người Việt thường có xu hướng bảo bọc và giúp đỡ trẻ từ khi còn nhỏ. Điều này vô tình khiến trẻ mất đi cơ hội được trải nghiệm và học hỏi nhiều điều hay. Ba mẹ có thể tham khảo một số phương pháp dạy con tự lập dưới đây để giúp trẻ phát triển tốt hơn.
1. Để trẻ tự làm những công việc cá nhân
Từ 10 tháng tuổi, ba mẹ đã có thể bắt đầu dạy trẻ tự lập từ những việc làm cá nhân như tự ăn uống, gấp chăn gối, tắm rửa, dọn đồ chơi, vệ sinh cá nhân, mặc quần áo… Những việc làm này thường là nỗi ám ảnh mỗi sáng của nhiều gia đình. Bởi lẽ chúng làm mất rất nhiều thời gian của cả ba mẹ và con cái. Tuy nhiên, nếu ba mẹ rèn luyện cho trẻ ngay từ nhỏ, các con sẽ biết cách chủ động thực hiện việc của mình. Từ đó, tiết kiệm được thời gian cho cả gia đình. Những lần đầu, trẻ có thể vụng về, làm sai, gây vương vãi khắp nhà. Ba mẹ nên nhẹ nhàng giúp con khắc phục. Hướng dẫn con để làm tốt các lần sau. Tuyệt đối không nên trách mắng trẻ. Điều này sẽ khiến con áp lực và ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Ba mẹ có thể sử dụng các bộ đồ chơi hoặc dụng cụ thủ công để hỗ trợ bé làm các công việc trên dễ dàng hơn.
2. Phân công công việc rõ ràng cho những thành viên trong gia đình
Trẻ luôn thích được thể hiện mình và làm các công việc của người lớn. Do đó, có thể tạo một bảng phân công công việc cụ thể cho các thành viên trong gia đình. Trẻ sẽ cảm thấy mình có trách nhiệm và muốn được làm việc hơn. Tất nhiên, ba mẹ cũng cần làm tấm gương cho trẻ. Bằng cách thực hiện đúng bảng phân công để trẻ học theo. Sau bữa ăn, ba mẹ có thể cho trẻ lau bàn, xếp ghế. Hoặc khi đi siêu thị thì ba và trẻ có nhiệm vụ đẩy xe giúp mẹ…
3. Phương pháp dạy con tự lập: Rèn luyện sự tự giác
Tính tự giác, tự lập là một trong những kỹ năng quan trọng cần rèn luyện cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Ba mẹ có thể bắt đầu từ những điều đơn giản như: ngã tự đứng lên, giải quyết vấn đề độc lập, tránh nắm tay hay bế dỗ trẻ, để trẻ tự đi học, tách dần trẻ ra khỏi mẹ… Đặc biệt, cần để trẻ tự giác trong các công việc cá nhân để trẻ có tính kỷ luật hơn. Một trong những cách để rèn sự tự giác cho trẻ là ba mẹ làm gương. Ba mẹ chủ động làm việc, giúp đỡ mọi người xung quanh thì trẻ cũng sẽ quan sát và làm theo.
4. Khuyến khích trẻ trả lời những câu hỏi
Nhiều phụ huynh thường hạn chế cho trẻ gặp gỡ và trò chuyện cùng mọi người xung quanh. Tuy nhiên, việc để con giao tiếp, trả lời các câu hỏi từ người lạ là cách giúp trẻ dạn dĩ hơn. Cũng như tăng cường khả năng giao tiếp của trẻ. Tất nhiên, ba mẹ vẫn nên hướng dẫn trẻ nên trò chuyện cùng ai. Tránh việc giao tiếp với những người xấu để xảy ra những hậu quả không mong muốn.
5. Tạo môi trường thuận lợi, an toàn để trẻ tự lập
Việc để trẻ được tự do khám phá, vui chơi, làm các công việc một cách tự lập là điều tốt. Tuy nhiên, trong khả năng của trẻ không thể tự xử lý mọi việc hay đảm bảo an toàn cho bản thân. Vì vậy, ba mẹ cũng nên bên cạnh, quan sát và hướng dẫn con khi cần. Tuy nhiên, cần hạn chế giúp đỡ trẻ. Thay vào đó, ba mẹ hãy gợi ý cho trẻ những cách làm hay để trẻ tự giải quyết vấn đề của mình. Ba mẹ cũng cần chú ý các vật dụng trẻ thường xuyên sử dụng có an toàn cho trẻ hay không. Đảm bảo an toàn cho trẻ từ những điều nhỏ nhất sẽ giúp cả trẻ và ba mẹ an tâm hơn trong hành trình khôn lớn của con.
6. Khen ngợi, động viên trẻ đúng lúc – Phương pháp dạy con tự lập
Những lời động viên, khen ngợi là động lực để trẻ phát huy tốt những việc làm của mình. Do đó, ba mẹ đừng ngần ngại thể hiện niềm vui, sự tự hào, thậm chí là cảm ơn trẻ khi trẻ làm được một điều gì đó. Tuy nhiên, cần khen ngợi trẻ đúng lúc, đúng việc. Không nên so sánh trẻ hoặc khen trẻ quá lời khiến trẻ cảm thấy bị so sánh hoặc tự kiêu vì việc làm của mình.
7. Để con được sai, thất bại
Trẻ con có thể làm sai, thất bại và lặp đi lặp lại việc đó rất nhiều lần dù ba mẹ đã cảnh báo trước đó. Dù vậy, ba mẹ cũng không nên quát mắng và nổi nóng với trẻ. Hãy coi những thất bại đó là điều hiển nhiên. Ba mẹ nên động viên để con cố gắng làm tốt hơn. Nếu trẻ vẫn thất bại, hãy dạy con các bài học để con rút kinh nghiệm. Ba mẹ cũng có thể khơi gợi những phương hướng để trẻ có thể làm tốt hơn. Nhưng tuyệt đối không nên nhắc lại các thất bại của trẻ. Điều này sẽ khiến trẻ tự ti và không dám làm những điều mình muốn.
8. Rèn luyện cho trẻ sự kiên trì
Trẻ con rất dễ để cảm thấy hứng thú và quyết tâm làm một điều gì đó. Nhưng chúng cũng rất nhanh sẽ cảm thấy chán nản và mất kiên trì. Lúc này, ba mẹ hãy khuyên nhủ, động viên trẻ cố gắng hoàn thành công việc của mình một cách tốt nhất. Ba mẹ có thể hỗ trợ gợi ý cách làm cho trẻ. Phân tích cho con hiểu nếu con làm được thì sẽ nhận lại điều gì và nếu con không làm hậu quả sẽ như thế nào. Hãy nói cho con hiểu trên tinh thần tích cực, trách gây áp lực cho trẻ, ảnh hưởng đến tâm lý của con.
9. Dạy trẻ cách kiểm soát cảm xúc cá nhân
Dạy trẻ kiểm soát cảm xúc cá nhân không chỉ làm nền tảng xây dựng nhân cách cho trẻ từ nhỏ đến lớn. Mà còn là một bước giúp trẻ tự lập dễ dàng. Trẻ có thể được vui chơi thoải mái nhưng cần biết kiềm chế cảm xúc của mình. Không được gây gổ, đánh bạn, ăn vạ, gào thét nơi đông người và thể hiện thái độ với người lớn. Đây là những điều cơ bản ba mẹ cần dạy trẻ để con hòa nhập tốt và có tính cách chan hòa hơn.
10. Cho trẻ được đóng góp ý kiến
Phương pháp dạy con tự lập này là một trong những điều ít được thấy ở các gia đình Việt. Nhiều phụ huynh thường bỏ qua ý kiến của con trẻ và cho rằng nó không phù hợp, con nít thì biết gì. Tuy nhiên, đây là cách dạy con giúp trẻ phát triển nhiều tố chất tốt về sau. Qua những ý kiến, ba mẹ cũng có dịp hiểu hơn về suy nghĩ, tính cách của trẻ. Tăng cường sự gắn kết trong gia đình, giúp con tự tin hơn và phát triển tốt về mặt tư duy.
11. Đưa ra các giới hạn lựa chọn
Ở độ tuổi của trẻ, nếu đưa ra cùng lúc quá nhiều sự lựa chọn sẽ khiến các con bị choáng ngợp và khó khăn. Lúc này, ba mẹ nên giới hạn lại những lựa chọn phù hợp với con nhất. Qua đó, trẻ sẽ dễ dàng hơn để đưa ra quyết định cho mình.
12. Có sự đồng cảm với trẻ – Phương pháp dạy con tự lập
Để một đứa trẻ học được cách sống tự lập không phải điều đơn giản. Do đó, ba mẹ hãy đồng cảm với trẻ. Không nên mất kiên nhẫn, la mắng hay so sánh con. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của trẻ. Điều ba mẹ cần làm chính là luôn cổ vũ, động viên trẻ để con cố gắng hoàn thành tốt mọi việc.
13. Cho trẻ tự đi học, đi chợ
Phương pháp dạy con tự lập này được áp dụng khá phổ biến tại Nhật Bản. Tuy nhiên, với điều kiện thực tế tại nước ta thì khá khó để áp dụng với con trẻ. Song, nếu có điều kiện, ba mẹ vẫn nên thử cho trẻ tự đi mua đồ, đi học để con rèn được sự tự lập. Bên cạnh đó, ba mẹ có thể dạy thêm cho trẻ các quy tắc tham gia giao thông, đi lại nơi công cộng, xếp hàng mua đồ… Những điều này sẽ góp phần giúp trẻ mở mang thêm nhiều trải nghiệm mới.
14. Dạy cho trẻ về thời gian – Phương pháp dạy con tự lập
Dạy cho trẻ biết về thời gian là một trong những nền tảng giúp con biết tự giác, kỷ luật và tự lập hơn. Ba mẹ có thể nhắc đi nhắc lại những mốc thời gian quan trọng trong ngày để trẻ ghi nhớ. Từ đó, tập cho con biết cách xem đồng hồ để trẻ chủ động hơn trong mọi việc.
15. Phương pháp dạy con tự lập: Tạo thói quen mới
Việc hình thành cho trẻ những thói quen là cơ sở để con làm tốt mọi việc và sống có quy củ hơn. Do đó, ba mẹ có thể xây dựng những thói quen cho trẻ tùy thuộc vào giờ giấc sinh hoạt của gia đình. Ví dụ, chuỗi hoạt động có thể duy trì vào mỗi sáng thức dậy sẽ là: Mặc quần áo, chải tóc, rửa mặt, ăn sáng, đánh răng và chuẩn bị balo đi học.
16. Định hình hành vi theo lứa tuổi
Ở mỗi độ tuổi của trẻ, ba mẹ hãy cho trẻ biết mình muốn gì ở con. Từ đó, hãy hướng dẫn trẻ từng bước một để trẻ làm được điều đó. Ví dụ, bạn muốn trẻ phụ chuẩn bị bữa ăn tối, hãy uốn nắn hành vi của trẻ từng bước một. Luôn động viên, khích lệ khi trẻ làm đúng và hướng dẫn lại khi trẻ sai. Khi trẻ đã thành thục được bước nào thì hãy chuyển sang bước tiếp theo.
17. Cho trẻ có thể được tự do trong khuôn khổ
Để trẻ được tự do làm những điều mình muốn là cách giúp trẻ tự lập từ sớm. Tuy nhiên, không phải lúc nào sự tự do cũng đem lại những điều tích cực. Ba mẹ có thể để cho trẻ được vui chơi, khám phá theo ý thích. Nhưng phải đảm bảo ba mẹ biết và quan sát được mọi thứ. Và đối với các trường hợp khác cũng như vậy. Những bản hợp đồng, cam kết hoặc lời hứa là cách để cho trẻ được làm mọi thứ. Chúng cũng là khuôn khổ để đảm bảo các nguyên tắc và trẻ không đi sai hướng.
18. Dạy trẻ kết bạn – Phương pháp dạy con tự lập
Ở độ tuổi của trẻ, việc giao lưu và kết bạn không chỉ giúp trẻ tăng thêm các mối quan hệ. Mà còn giúp trẻ tăng khả năng giao tiếp và mạnh dạn hơn. Học cách để hòa nhập và chơi cùng những người bạn sẽ mang đến cho trẻ nhiều kỹ năng mới.
19. Cho trẻ nuôi/chăm sóc thú cưng
Thú cưng là một người bạn tuyệt vời giúp trẻ có thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống. Trẻ còn nhỏ ba mẹ có thể bắt đầu cho trẻ làm quen với việc nuôi cá vàng. Lớn hơn một xíu có thể nuôi chó, mèo. Việc chăm sóc và chơi với thú cưng sẽ giúp trẻ học thêm nhiều điều hay. Cũng như để trẻ có cơ hội phát huy các khả năng của mình. Tuy nhiên, ba mẹ cần đảm bảo vật nuôi luôn sạch sẽ và không có mầm bệnh gây hại cho trẻ.
20. Trau dồi cho trẻ các kỹ năng cần thiết
Phương pháp dạy con tự lập quan trọng nhất mà không ba mẹ nào có thể bỏ qua chính là dạy trẻ các kỹ năng quan trọng trong cuộc sống. Khi trẻ tự mình làm được mọi thứ, có thể giải quyết các vấn đề, trẻ sẽ tự tin hơn khi trải nghiệm cuộc sống của mình. Ngoài các kỹ năng nêu trên, ba mẹ có thể dạy trẻ thêm các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng vận động, bơi lội, chào hỏi, nhận diện các mệnh giá tiền…
Lời kết
Với các phương pháp dạy con tự lập trên đây hy vọng đã giúp ba mẹ có thêm cẩm nang hữu ích để nuôi dạy con những năm đầu đời. Trên hành trình này, điều quan trọng quyết định các phương pháp có thành công hay không chính là sự kiên trì của ba mẹ. Ba mẹ cần làm gương cho trẻ trong mọi hoạt động thường ngày để con có thể học hỏi một cách tốt nhất.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Trường mầm non – Tiểu học & THCS Đức Trí
Khối Mầm non
Xem thêm: Đức Trí – Trường mầm non Đà Nẵng uy tín
Địa chỉ: 324 Phan Châu Trinh, Hải Châu, Đà Nẵng
Khối Tiểu học và Trung học cơ sở
Xem thêm: Đức Trí – Trường tiểu học Đà Nẵng chất lượng cao
Địa chỉ: 182/2 Trưng Nữ Vương, Hải Châu, Đà Nẵng
Xem thêm: Đức Trí – Trường trung học cơ sở Đà Nẵng giàu chất lượng
Địa chỉ: 357/6 Phan Châu Trinh, Hải Châu, Đà Nẵng
Hotline: 0935 434 021
Email: [email protected]
Website: https://ductridn.edu.vn/